Cố vấn cấp cao của Tổng thống Mỹ về chính sách khí hậu quốc tế John Podesta đang lãnh đạo việc phát triển và ứng dụng năng lượng sạch dưới quyền Tổng thống Biden. Nhân dịp ông đến Nhật Bản vào tháng 3 năm 2024, chúng tôi đã có buổi trao đổi với ông về Đạo luật giảm lạm phát (IRA) nhằm khuyến khích đầu tư vào các ngành công nghiệp xanh và các biện pháp đối phó với biến đổi khí hậu của Hoa Kỳ.

Đạo luật IRA, được thông qua vào tháng 8 năm 2022, tài trợ khoảng 369 tỷ USD (khoảng 55 nghìn tỷ yên) trong các lĩnh vực khử carbon như năng lượng tái tạo, xe điện (EV) và hydro, đồng thời đã thành công thu hút một lượng lớn đầu tư nước ngoài vào Hoa Kỳ.

Sự khác biệt giữa các chính sách về biến đổi khí hậu của chính quyền Obama và chính quyền Clinton là gì?

Ông Podesta nói: “Sự khác biệt lớn nhất là định hình chiến lược ‘cần tạo ra cái gì’ chứ không phải là ‘phải làm gì’ để giải quyết một vấn đề”. Với mục tiêu tăng trưởng kinh tế và tạo việc làm thông qua công nghệ xanh, chính phủ tập trung hỗ trợ các sáng kiến do khu vực tư nhân dẫn đầu, đặc biệt là trong lĩnh vực sản xuất.

“275.000 việc làm đã được tạo ra kể từ khi IRA được ban hành. Người Mỹ tin tưởng rằng công nghệ xanh sẽ giúp chúng tôi chuyển đổi sang một xã hội ít carbon và đạt được sự thịnh vượng về kinh tế. Bất kể kết quả bầu cử tổng thống mùa thu năm nay có như thế nào, thì xu hướng chính sách sẽ không thay đổi đáng kể,” ông nhấn mạnh.

Chiến lược hydro tập trung vào ngành công nghiệp địa phương

Điều đáng chú ý là chiến lược hydro của Hoa Kỳ. Vào tháng 6 năm 2023, Bộ Năng lượng Hoa Kỳ (DOE) đã công bố Chiến lược hydro sạch quốc gia, nhằm mục đích sản xuất 10 triệu tấn hydro mỗi năm vào năm 2030 và tạo ra 100.000 việc làm mới. Mục tiêu là đạt sản lượng nội địa 50 triệu tấn vào năm 2050.

Ông Podesta giải thích: “Chìa khóa của chiến lược hydro là mối liên hệ chặt chẽ với cơ cấu công nghiệp khu vực”.

Vào tháng 10 năm 2023, chính phủ Hoa Kỳ đã chọn 7 "trung tâm hydro" trong nước để hỗ trợ mang tính chiến lược phù hợp với từng khu vực. Ví dụ, Trung tâm Vịnh Mexico có kế hoạch sử dụng nguồn khí đốt tự nhiên dồi dào và nguồn điện tái tạo gần Houston, Texas để sản xuất hydro quy mô lớn bằng cách thu giữ CO2. Trong khi đó, Trung tâm California sẽ sử dụng nguồn sinh khối địa phương để sản xuất hydro.

“Ô nhiễm do khí thải CO2 từ ngành giao thông vận tải là một vấn đề ở khu vực cảng Los Angeles và San Francisco. Chúng tôi sẽ sử dụng hydro xanh được sản xuất từ các nguồn năng lượng tái tạo tại địa phương để thúc đẩy quá trình khử carbon của xe tải lớn, v.v.,” ông Podesta nói.

Chính phủ Hoa Kỳ sẽ tài trợ tổng cộng 7 tỷ USD cho 7 trung tâm hydro này, với mục tiêu thu hút khoảng 50 tỷ USD đầu tư công và tư. Hoa Kỳ đặt mục tiêu sản xuất hơn 3 triệu tấn hydro tại 7 trung tâm, tương đương 1/3 mục tiêu sản xuất hydro sạch vào năm 2030, và giảm 25 triệu tấn khí thải CO2 mỗi năm.

Về mối quan hệ hợp tác giữa Hoa Kỳ và Nhật Bản, ông Podesta nhận xét như sau:

"Tôi cho rằng sự hợp tác giữa Nhật Bản và Hoa Kỳ rất quan trọng không chỉ từ góc độ khử carbon mà còn từ góc độ an ninh kinh tế. Đối với pin lưu trữ, cả 2 quốc gia cần cùng nhau xây dựng chuỗi cung ứng để không phụ thuộc quá nhiều vào Trung Quốc đối với các khoáng sản quan trọng làm nguyên liệu thô, cũng như hợp tác giải quyết vấn đề bán phá giá thép ‘không xanh’.”

Lĩnh vực thứ hai là phủ xanh đô thị, giảm tác động của sóng nhiệt đối với người nghèo sống ở thành phố. Ông Podesta nói: “Trước khi IRA được ban hành, chi phí cho các đối sách là 35 triệu USD, và thông qua IRA, chúng đã tăng lên 1,5 tỷ USD. Có thể thấy chúng tôi đã tăng cường đầu tư vào đó bao nhiêu”. Nền tảng đằng sau việc này là việc giải quyết các vấn đề phân biệt đối xử. “Đã có lịch sử phân biệt đối xử không công bằng đối với các khu vực có người thiểu số sinh sống. Chênh lệch nhiệt độ giữa khu vực nghèo và vùng ngoại ô là khoảng 9 độ C. Với IRA, chúng tôi mong muốn cung cấp cho họ một môi trường sống thoải mái và ngăn chặn thiệt hại,” ông Podesta nói.

Thứ ba là các biện pháp chống thời tiết bất thường. IRA đã đầu tư 2,6 tỷ USD vào cơ sở hạ tầng vùng ven biển, vùng Ngũ Đại Hồ và nông nghiệp để tăng cường NbS, giúp tăng khả năng phục hồi trước các hiện tượng thời tiết khắc nghiệt như triều cường và bão. Chúng tôi cũng sẽ thực hiện các biện pháp chống hạn hán ở phía Tây Nam, nơi bị ảnh hưởng bởi một đợt hạn hán nghiêm trọng ảnh hưởng đến sông Colorado đang cung cấp nước cho 40 triệu người.

Ông Podesta đánh giá: “Chúng tôi đã tận dụng Đạo luật IRA được các đảng phái ủng hộ để thuyết phục các tiểu bang, cộng đồng địa phương và các dân tộc bản địa đồng ý về các thỏa thuận bảo tồn và sử dụng nước hiệu quả. Nhờ hành động của chúng tôi, mực nước của hồ Mead và hồ Powell đã tăng lên đáng kể”.

Sóng nhiệt cũng ngày càng nghiêm trọng hơn. Bang Phoenix, Arizona đã hứng chịu hơn 30 ngày nắng nóng cực độ với nhiệt độ vượt quá 43 độ C. Chúng tôi đã huy động mọi phương tiện sẵn có, bao gồm cả hệ thống quản lý tình trạng khẩn cấp, trong trường hợp xảy ra các hiện tượng thời tiết cực đoan nghiêm trọng có thể dẫn đến thương vong, đồng thời thực hiện thay đổi đối với một loạt thỏa thuận nhằm giúp xã hội xây dựng các hệ thống có khả năng chống chọi tốt hơn với biến đổi khí hậu.

Những nỗ lực của Hoa Kỳ nhằm chống lại biến đổi khí hậu vượt ra ngoài phạm vi trong nước. “Thông qua sáng kiến do Tổng thống đưa ra, chúng tôi đang nỗ lực lồng ghép hành động về khí hậu vào hoạt động hỗ trợ phát triển cho các quốc gia dễ bị tổn thương và kém phát triển nhất. Mang lại cuộc sống kiên cường cho 500 triệu người trên khắp thế giới, Hoa Kỳ là quốc gia dẫn đầu về viện trợ nhân đạo. Chúng tôi có trách nhiệm phải làm điều đó”, Podesta nhấn mạnh.

Hoa Kỳ đang bắt đầu tạo ra một vòng tuần hoàn giữa việc khử carbon và phát triển kinh tế thông qua chính sách khí hậu của mình. Các công ty Nhật Bản nên tận dụng xu thế này, tìm cách phát triển và khử carbon thông qua hợp tác và cạnh tranh.